Во денешното, 25-то издание на Изборен рапорт на ЦИВИЛ, објавуваме две стории, една од „свиркач“ од еден избирачки одбор, а втората за една потресна ситуација со која се соочува семејството на едно лице со посебни потреби.
Сведоштво на член на избирачки одбор: Денот беше исполнет со проблеми, граѓаните коректни и трпеливи, подготовката слаба
Член на еден избирачки одбор во земјава, кој побара да биде анонимен, со ЦИВИЛ го сподели искуството од денот на гласањето, 17 октомври, како и за обуките што ги добиле од ДИК.
Што се однесува до обуките, нашиот извор раскажува дека имало две обуки. На првата обука, освен сувопарно објаснување, поточно читање од слајдови и ништо друго. На втората обука бил донесен и фингерпринт апарат, но се создала турканица, така што голем дел од посетителите на наставата не виделе ништо. Останатото било уште читање слајдови на глас.
„На денот на гласањето, 17 октомври, фингерпринт апаратот не функционираше, ниту ги читаше отпечатоците од прст, ниту личните исправи, ништо“ – вели за ЦИВИЛ, нашиот извор, член на избирачки одбор, чиј број и локација ЦИВИЛ не го објавува, со цел да го заштити изворот.
Претседателот на избирачкото место се обидел да добие насоки од ОИК, но оттаму само му кажале дека се запознаени со проблемот и дека треба да продолжат со обиди да ги стават уредите во функција.
Гласачите на тоа избирачко место, според нашиот извор, биле крајно коректни и трпеливи, со исклучок на два случаи кои немаат врска со функционирањето на фингерпринт апаратите.
„Фингерпринт апаратот многу тешко препознаваше отпечатоци од прсти, во најголем дел од случаите моравме да ги употребиме сите можни опции. На луѓето им беше непријатно. Некои објаснуваа дека не се криминалци и прашуваа зошто има проблем. Други срамежливо објаснуваа дека рацете им се премногу оштетени од работа. Им објаснивме дека проблемот не е во нив“ – вели нашиот извор, додавајќи и статистика дека дури кај секој шести гласач фингерпринт апаратот не функционирал никако.
Поточно, речиси 15% од гласачите на тоа избирачко место имале проблем да се регистрираат на биометрискиот уред.
Според податоците од теренот, овој процент на неуспешно скенирање со биометриските уреди во некои избирачки места е далеку повисок. Уредите не ги читале податоците на поголем број граѓанки и граѓани со право на глас.
Исто така, линкот што го добил избирачкиот одбор за испраќање на извештаите до ДИК, воопшто не функционирал. Затоа, на избирачкиот одбор не му преостанало ништо друго, туку да го користи стариот начин – извештаите да се испраќаат по Вибер.
Тоа не е крај. Системот често морал да се рестартира. Ова предизвикало големи редици пред избирачкото место. Била повикана и полицијата на помош, но ни тоа не помогнало многу.
За глас повеќе, се прават невозможни комбинации и притисоци
Уште една тревожна сторија доаѓа од нашите набљудувачи на теренот. И оваа пријава е целосно анонимизирана, по барање на лицата кои го пријавија случајот.
Во една општина, едно семејство чиј член е и едно лице со посебни потреби, пријави дека биле под притисок од една политичка партија. Лицето со посебни потреби за кое се работи во овој извештај има ограничена деловна способност и не е во состојба да гласа.
Сепак, тоа лице е на Избирачкиот список, што било причина член на избирачки одбор, припадник на политичка партија, да го убедува семејството лицето со посебни потреби и намалена деловна способност, да се пријави за гласање во саботата, на 16 октомври.
Кога бил известен дека нивниот член на семејството не е во состојба да гласа, членот на избирачкиот одбор продолжил со убедувањето дека може да гласа друг член на семејството, наместо лицето со посебни потреби.
Се разбира, ако гласа за „соодветната“ партија.
Набљудувачот на ЦИВИЛ во извештајот наведува и дека семејството повеќепати се обратило до надлежните дека во Избирачкиот список имаат лице кое не може да гласа.
Притисоци и попречување на работата на набљудувачите на ЦИВИЛ
Набљудувачите на ЦИВИЛ се соочија со голем број случаи на попречување на работата. Дури во 14 случаи, нашите набљудувачи не добија пристап до избирачките места под различни изговори. Организацијата ја извести за ова јавноста и меѓународната заедница и изразува надеж дека во вториот круг од гласањето ова нема да се повтори.
ЦИВИЛ инфо
Вториот круг на гласањето ќе го набљудуваат 284 акредитирани набљудувачи на ЦИВИЛ, како и првиот круг. Во текот на гласањето, ЦИВИЛ ќе одржи повеќе прес конференции, во 10, 12, 16 и 19:01 часот, како и еден или повеќе вонредни термини.
Џабир Дерала во соработка со Мониторинг тим на ЦИВИЛ
Камера: Атанас Петровски
Реализација и монтажа: Ариан Мехмети
