ОБСЕ/ОДИХР: Претседателските избори добрo се одвиваат, но правната рамка сè уште треба да се подобри

“Овој мирен, генерално добро спроведен избори покажаа дека политичката волја може да се најде за одржување на демократски избори… Овој конструктивен пристап мора да се одржува преку вториот круг и пошироко. Искрено се надевам дека по овие избори ќе се направат вистински напори за донесување кохерентен изборен закон и, конечно, да се разгледаат долгогодишните предизвици “, рече специјалниот координатор и лидер на краткорочната набљудувачка мисија на ОБСЕ, Серејн Мауборн.

Според прелиминарниот извештај на ОБСЕ/ОДИХР, претседателските избори во вчера беа добро раководени, а основните слободи на собирање и изразување беа почитувани, а денот на изборите мирен, уреден и транспарентен. Сепак, сеопфатната изборна реформа, како што велат сеуште е многу потребна.

“Вчерашните избори беа добро организирани, а гласачите кои учествуваа на изборите можеа слободно да го направат својот избор. Делегацијата жали што одѕивот беше мал за претседателските избори. Зрелите функции на политичкиот систем и реформата на Изборниот законик повторно ќе ги ангажираат граѓаните и ќе обезбедат нивно активно учество во изборот на шеф на државата. Парламентарното собрание на Советот на Европа и Венецијанската комисија се подготвени да им помогнат на властите во Северна Македонија во спроведувањето на реформите “, рече Мари-Кристин Далоз, шеф на делегацијата од Парламентарното собрание на Советот на Европа.

Изборната администрација ја изврши својата работа непристрасно и уживаше довербата на мнозинството засегнати страни, сметаат од ОБСЕ/ОДИХР, иако транспарентноста и ефикасноста на Државната изборна комисија беше попречена од технички дефекти на нејзините информатички и комуникациски системи, предизвикувајќи сомневање во безбедноста на ИТ.

ОБСЕ/ОДИХР се загрижени и за правната рамка во која се одвиваа изборите. Додека законот не дозволува демократски избори, оценуваат тие, Изборниот законик не е прилагоден на барањата на претседателските избори. Отсуството на експлицитни правила за кампањата за кандидатите резултираше со дел од кампањата што се спроведуваше врз основа на меѓупартиски договори кои не обезбедиа еднакви можности за сите кандидати.

“Изборите беа без проблеми и покажа колку многу може да се постигне кога постои вистинска политичка волја. Се надевам дека и националните власти и политичките партии ќе продолжат да работат во овој дух. Изборните реформи ОДИХР претходно препорачаа да бидат завршени, со фокус на транспарентноста и одговорноста за финансирање на кампањата “, рече Кориен Јонкер, шеф на мисијата за набљудување на избори од Канцеларијата за демократски институции и човекови права на ОБСЕ (ОДИХР).

Меѓународната мисија за набљудување на изборите опфаќа околу 240 набљудувачи од 38 земји, вклучувајќи 189 долгорочни и краткорочни набљудувачи распоредени од ОДИХР, 40 пратеници и персонал од ПС на ОБСЕ и 12 од Парламентарното собрание на Советот на Европа.

Б. Ј.